Ach(t) vader, niet meer

Na de warme kerstkalkoen volgde in januari onvermijdelijk cold turkey. De restjes van de kolossaal droge loopvogel die het kerstdiner domineerde  dienen zich aan. Om nog maar te zwijgen van de ontwenningsverschijnselen bij degenen die gegrepen door de dry January movement de fles in de afgelopen maand lieten staan.

Ik had daar als gelegenheidsdrinker geen last van. Want ik drink bij elke gelegenheid en mijn oude getrainde hepar (lever) kan dus wel tegen een (kop)stootje. Een investering, waar ik lang aan heb gewerkt en die nu beloond wordt met een hoog ADH-gehalte in de onderbuik.

Alcoholdehydrogenase verandert een fruitig glaasje wijn na ongeveer anderhalf uur in water, kooldioxide en cholesterol. Is de aanvoer te royaal, dan slaat de lever het overtollige acetaat tijdelijk op in het bloed. Dat levert de volgende ochtend een kater op, zo niet twee wanneer je op weg naar huis in een fuik van de heilige Hermandad belandde.

Vroeger, toen er minder aanleiding was om de consumptie van gegiste plantensuikers van staatswege te reguleren, werd dat klusje geklaard door de Multipatior´s Bond ter bestrijding van bedwelmende dranken. Achter de naam Multipatior (ik lijd veel) school de Rotterdamse Journalist Louis Philippona, die al jeuk kreeg als hij een kelkje tegenkwam. Het was Louis vooral te doen om de arbeidersklasse waar het weekgeld opging aan jenever in de kroeg, waardoor het huisgezin in armoede verkommerde.

De Bond ter bestrijding van bedwelmende Dranken veranderde in 1882 haar naam in De Volksbond tegen Drankmisbruik, ook wel bekend als De Bond. Het was een zwak alcoholische gezelligheidsvereniging, die na Louis werd aangevoerd door de links liberale Hendrik Goeman Borgesius, een D66er avant la lettre.

Hendrik was er niet vies van en keerde zich met zijn bond vooral tegen het zogenaamde morgenslokjen. Een wijntje op zijn tijd moest voor Goeman Borgesius natuurlijk wel kunnen.

Dat laatste was een gruwel voor de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank van 1842, die vond zelfs een slappe Vinho Verde al te veel van het goede. De vereniging zat overigens tot haar einde in 2013 danig met zichzelf in de blauwe knoop. Nederland was verzuild en socialistische, protestants-christelijke, rooms-katholieke en liberale geheelonthouders konden in het sterk gesegregeerde Nederland niet door één deur. De naam wijzigde o.a. in de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken, ook wel bekend als de Blauwe Knoop. De doelgroep waren niet alleen veralcoholiseerde volwassenen, maar ook de jeugd.

Zo kende de socialistische geheelonthouders een jeugdafdeling, de AJC, de Arbeiders Jeugd Centrale, de rode jongeren die met Pasen op Vierhouten rond de Meiboom volks plachten te dansen. De AJC ging in 1959 ter ziele en de ANDO, de Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie, waar ook Willem Drees lid van was, bleef de blauwe knoop propageren in haar verenigingsblad Nuchter Bekeken. De ANDO werd eind 2013 opgeheven

De eerdergenoemde AJC ging in 1959 ter ziele en Het Blauwe Kruis, de Christelijke pendant van de AJC, hield het tot 1999 uit.

De bonden en verenigingen verdwenen, maar de alcohol bleef. En zo wordt iedereen weleens geconfronteerd met de ernstige gevaren van koning alcohol. Mij overkwam dat voor het eerst begin jaren zestig thuis bij een zekere Olav, een schoolvriendje van me, wiens ouders ernstig van de blauwe knoop waren. Op een avond ging ik bij hem langs en werd door zijn lieve pa en ma, die hoog scoorden in kringen van de vakbond, getrakteerd op een kopje thee met Mariakaakje. Niks flesje Heineken.

De dampende consumptie werd achteloos gepresenteerd met mededelingen over vrije seks, toch beter dan drank nietwaar? De stelling werd door de oudjes onderbouwd met een beschrijving over al wat zich na het volksdansen in het struweel rond Vierhouten afspeelde. In de maand van mei ja,ja…

Ik weet niet wat me toen het meest tegen de borst stuitte, de thee met Mariakaakje of de beelden die opdoemden bij de erotische ontboezemingen van deze oeroude oudjes van misschien zelfs meer dan 50.